اصول نگهداری از پرنده را یاد بگیریم

یا می دانید برای نگهداری از پرندگان باید از چه اصولی پیروی نماییم. فکر می کنید اگر فقط یه قفس و یه آبخوری و مقداری دانه داشته باشیم می توانیم از پرندگان در منزل استفاده نماییم خیر؟

نگهداری از پرنده تخصص و دانش و تجربه خودش را می طلبد نویسنده امیدوار است که بعد از خواند ن مطلب فوق یاد بگیریم چگونه از پرندگان در منازل خود نگهداری نماییم

نگهداری جانور به صورت انفرادی ، تنها زمانی صحیح است که وقت زیادی را صرف او نموده و علاقمند باشید که حرف زدن را بیاموزد ( انتخاب نوع نر یا ماده اهمیت چندانی ندارد). این بدان معنی است که بایستی اوقات بیشتری را صرف او نمائید ( نه تنها بدین خاطر که حرف زدن یا سوت زدن را بیاموزد ) در صورتیکه مرغ عشقی بین گروهی از همنوعان خود متولد شده و جوانی را هم با آنان بسر برد ، به سختی  به انسان انس خواهد گرفت. در این صورت رابط حیوان با صاحبش حداکثر آنقدر نزدیک خواهد شد که پرنده خجالت و ترس زیاد را نسبت به او از دست داده و او را به عنوان غذا دهنده به رسمیت می شناسد.

اشخاصی که مرغ عشق را به صورت گروهی با جانوران دیگر نگهداری می کنند ، از لذت تنوع خاص آن بهره مند می شوند. قناری و پرندگان تقریباً هم جثه مرغ عشق برای این منظور مناسبند.

بسته به سلیقه خود مرغ عشقی را از فروشگاه و یا محل پرورش خریداری می کنید. شاید رنگش و شاید هم سرحالی یا خوش فرم بودنش جلب نظرتان را نماید. با وجودی که موضوع نر یا ماده در ابتدا اهمیت چندانی ندارد ، اما شناسائی نوع نر از ماده بسیار سودمند خواهد بود.این نظریه رایج که معمولاً نرها زودتر اهلی شده و صحبت کردن می آموزند ، تا به حال توسط من تجربه نشده است. اینجانب نرها و ماده هائی را می شناسم که از نظر قوه تکلم و میزان اهلی شدن برابرند. اما ماده ها در یک چیز با نرها اختلاف دارند : تمایل آنان به گازگیری اشیاء بیشتر بوده و دائماً محیط خود را برای ساختن لانه بررسی کرده و کوشش به داخل شدن به هر شیئی می نمایند. البته این تمایل برای مدت معینی وجود داشته و در صورتی که مکان مناسبی پیدا نکنند ، ‌فعالیت برای لانه سازی و بچه دار شدن را متوقف خواهند ساخت. به منظور احتیاط و برای آنکه لوازم منزل از جانب پرنده محفوظ باشند ،‌ می توان قطعه ای شاخه درختان را برای گازگیری در قفس گذارد. غیر از این ، تفاوت عمده ای بین نوع نر و ماده ،‌ وجود ندارد. می توان مرغ عشق نر یا ماده ای را نگهداری نموده و مطمئن بود پس از چندی ترسش ریخته و احتمالاً حرف زدن می آموزد. اما این احتمال نیز وجود دارد که مرغ عشق شما ترسو و خجالتی یاقی مانده و از صدایش برای بیان کلمات استفاده ننماید.

نکته قابل ملاحظه آنکه رفتار و عملکرد مرغ عشق عمدتاً ‌از زمان تولد تا زمانیکه پر در می آورند وابسته است. در صورتیکه مرغ عشق جوانی از صاحبش تجربه بدی داشته باشد، تنها زمانی حالت عادی به خود خواهد گرفت که نگهدارنده قادر به جلب اطمینان خاطر او ، آنهم با صبر و حوصله ، گردد. این امر را اینجانب با دو مرغ عشق خود تجربه کرده ام.

نر یا ماده ؟

در صورتی که مرغ عشق شما اکثر اوقات تنها بوده و فرصت سر و کله زدن با او را نداشته باشید و امکان پرواز آزاد برایش مهیا نباشد ، توصیه می کنم که برایش جفتی تهیه کرده و آنها را در قفس بزرگی بیاندازید.

در صورتی که فضای آنها کوچک باشد ، احتمالاً جنگ و نزاع در خواهد گرفت. قرار دادن دو نر با دو ماده نیز در یک چنین قفسی بدون ایجاد مسئله امکان پذیر خواهد بود. در صورتی که دو پرنده هم جنس را در قفسی قرار دهیم، یکی نقش نر و دیگری نقش ماده را به عهده خواهد گرفته و همان رفتار را از خود نشان می دهند. کونراد لورنس ( Konrad Lorenz ) این رفتار را در دو کلاغ زاغ ماده بیان می نماید. آنان حرکات جفت گیری را نمایان ساخته و کلاغ زاغ بزرگتر نقش نر و دیگری ماده را به عهده می گیرد. زمانی که پس از چندی کلاغ نری پیش آن دو رها گردید ، کلاغ ماده بزرگ که تاکنون نقش نر را به عهده داشت ، تغییر ماهیت داده و فوراً رفتار ماده را به خود گرفته و جفت گیری واقعی شروع گردید. مطمئناً تا رمانی که شبیه این آزمایش روی مرغ عشق ها انجام نشود ،‌ نمی توان با قاطعیت جزئیات این رفتار را برای آنها نیز صادق دانست. اما به هر تقدیر مشابه آن اتفاق می افتد.

در صورتی که علاوه بر دوست بودن با مرغ عشق خود ، خصوصیات دیگرش نیز برایتان جالب باشد ، برایش جفت مناسبی انتخاب کرده و به منزل ببرید. در این صورت بازی های عاشقانه و جفت گیری آنها را از نزدیک تجربه خواهید کرد ( رفتاری که در طبیعت به ندرت و آنهم تنها قسمتی از آن قابل ملاحظه است ) . نکته قابل توجه آنکه : در صورتی که ابتدا با تنها مرغ عشق خود دوست شده و اعتمادش را جلب نموده و حتی به حرف زدن وادارش ساخته باشید ، این خصایص در حضور جفت نیز به قوت خود باقی خواهد ماند.

در قسمت بعدی نشان خواهیم داد که چگونه مرغ عشق خود را سالم و سرحال نگهداریم ، در صورت مراقبت صحیح ، جانور طول عمر 15 تا 16 سال خواهد داشت.

مرغ عشق به چه چیزهایی نیازمند است ؟

بهتر آنست که ابندا تمام وسائل و تجهیزات مورد نیاز را خریده و محل قفس را نیز تعیین نموده و سپس اقدام به خرید مرغ عشق دلخواه خود کنید . معمولاً حیوان را داخل پاکت یا جعبه ای به شما تحویل می دهند که در آن وحشت زده است. لذا او را سریعاً ‌به منزل آورده و از زندان کوچکش رها سازید. در صورتی که قفس با تجهیزات داخلش و نیز آب و غذا آماده باشد، حداقل صدمه به جانور وارد می آید.

محل مناسب قرار دادن قفس

پرندگان محیط اطراف خود را به دقت شناخته و بدان انس می گیرند. محیط اطراف را به عنوان منطقه خود قلمداد نموده و در صورتی که از آن دور شوند برایشان نامطلوب است. بنابراین مرغ عشق از ابتدا به محل ثابتی که شب و روز در آنجا قرار گیرد ، نیازمند می باشد. این محل بایستی روشن ، و حتی الامکان ساکت بوده و دید خوبی داشته باشد. بنابراین محلی تاریک و یا پشت پنجره ای که ساعت ها زیر تابش نور خورشید است و یا نزدیک شوفاژ مناسب نمی باشد. نقاط پر رفت و آمد منزل نیز برای این منظور مساعد نمی باشد. وزش باد و یا محلی که هوا در آن جریان داشته باشد ، موجب بیماری و مرگ حیوان می گردد.

علاوه بر آن پرنده بایستی از قفس خود به محیط اطراف چنان مسلط باشد که بدون قرار گرفتن در مرکز فعل و انفعالات در ارتفاع و فاصله ای کافی از آن واقع شود ( جانور در طبیعت نیز روی درختان طویل به سر می برد). طبیعتش می گوید که خطر او را از بالا و هر آنچه که در بالای سرش باشد ، تهدید می نماید. نزدیک تلویزیون و رادیو نیز محل مناسبی نیست ، زیرا پرنده مانند بچه های کوچک در شب به استراحت و محل ساکتی نیازمند می باشد.

بهتر آن خواهد بود که یک طرف قفس را بپوشانید تا پرنده از پشت احساس امنیت نماید.در صورتی که محل مساعدی تدارک دیده ، اما میز مناسبی نداشتید ، بایستی به فکر تهیه پایه مخصوص باشید. معمولاً‌پایه های آماده مقاوم بوده و میتوان آنها را به سادگی تعبیه نمود. حال که مسئله پایه قفس را مطرح نمودم ، دو نمونه از تجربه شخصی خود را در این باره بیان می کنم : قدری زحمت خود را بیشتر کرده و کف قفس را نیز به پایه محکم کنید. معمولاً کف توسط دو گیره فلزی به میله های قفس متصل می شود. گیره ها قسمت بالای کف را گرفته و آن را در بار کم نگه می دارند. اما تکانی کوچک موجب باز شدن یک گیره شده و کف قفس به زمین خواهد افتاد. نتیجه ی آن ترسیدن حیوان و شما و کثیف شدن اطاق خواهد بود. از این اتفاق می توان جلوگیری به عمل آورد. اینجانب با دوختن دو صفحه پهن فلزی به قطعه ای لاستیک و محکم کردن آن روی دو میله مقابل ، این مسئله را حل نمودم. بدین ترتیب نوار لاستیکی کف قفس را فشار داده و نگه می دارد.

نکته دیگر در مورد استفاده از قفس های پایه دار آنست که پیچ اتصال میله به پایه در اثر نقل مکان های پی در پی هرز شده و غیر از نوسانات نامطلوب احتمالاً منجر به سقوط قفس می گردد. لذا دائماً آنرا کنترل نموده و محکم سازید.

قفس را می توان نوسط پیچ یا میخ به دیوار محکم نموده و یا در طاقچه قرار داد.

قفس های مناسب

برای اغلب انسان ها واژه قفس تاثیر مطلوبی ندارد ، زیرا یادآور زندان است. اما مرغ عشق شما از قفس خود برداشتی دیگر دارد. برای او ، ‌قفس محل زیست مناسب ، پناهگاه ، خوابگاه و محل یافتن خوراک می باشد. تنها بایستی قفسی مناسب و  بدون تجهیزات غیر ضروری که مناسب حال مرغ عشق باشد ، انخاب نمائید. ابتدا اندازه قفس : با وجود علاقه به پرواز ، پرنده ترجیح می دهد که برخی از روزها را در قفس به سر برد. لذا قفسی را انتخاب می نمائیم که حتی الامکان بزرگ بوده و امکان بال زدن و باد دادن پرها برایش فراهم باشد و نیز بتواند به راحتی از گوشه ای به گوشه دیگر برود. به هر حال فضای قفس بایستی چنان بزرگ باشد که با قرار دادن جفت با کمبود جا مواجه نباشیم. اندازه قفس برای طول 100 سانتی متر ، عرض 50 سانتی متر و ارتفاع 80 سانتی متر می باشد. در هر صورت قفسی چهار گوش که طولش از ارتفاعش بزرگتر باشد ، مناسب تر است.

هر چه قفس کوچکتر باشد ، بیشتر به عنوان محل خواب و خوراک مورد استفاده قرار می گیرد . لذا بایستی به هنگام روز درش را باز گذارده و امکان رفت و آمد آزاد را برای پرنده فراهم سازید (البته پس از تربیت های لازم). بسته به امکانات و ضرورت می توان پرنده را داخل اطاقی کوچک و حتی قفسش محدود ساخت.

قفسهای زیبای چوبی با میله های فلزی و دیوار چوبی پشت متاسفانه کمتر عرضه می گردد. علاقه مندان می توانند خود اقدام به ساختن چنین قفس هایی به اندازه های دلخواه نمایند.

قفس های ساخت کارخانجات به رنگ ها و فرم های مختلف عرضه شده و معمولاً برای هر نوع سلیقه ای وجود دارند.

شیکی و ظاهر قفس برای پرنده اهمیت ندارد. مهم اندازه و قابل استفاده بودن آنست. مرغ عشق پرنده ایست که علاقه به خزیدن و بالا رفتن دارد. لذا بایستی امکانات لازم را برای انجام این کار برایش فراهم ساخت . میله های فلزی یا چوبی عرضی و طولی با سطح خارجی صاف برای این منظور ضروریست. علاوه بر آن می توان از تاب های مختلف و وسائل بازی و سرگرمی نظیر آئینه و زنگوله نیز برای متنوع سازی زندگی پرنده استفاده نمود. کف قفس را کشویی ساخته و یا صفحه ای روی آن قرا می دهند که هر چند مدت یکبار قابل تمیز کردن باشد. در انتهای این صفحه یا کشو ظروف آب و غذا قرار داده می شوند. معمولاً این ظروف دارای پوششی هستند که از مخلوط شدن خوراک با کثافات جلوگیری به عمل می آورد. مرغ عشق های جوان معمولاً از این ظروف وحشت داشته و ممکن است نزدیک آنها گرسنه بمانند . لذا در ابتدای امر قدری دانه را در کف قفس بریزید تا جانور کم کم به ظروف عادت نماید.

نکته مهم : در قفس بایستی چفت و بست درستی داشته باشد . منقار مرغ عشق توانایی خاصی دارد و در صورتی که جانور وسیله بهتری برای بازی نداشته باشد ،‌ ممکن است در را باز نموده و فرار نماید . به کمک قلاب های مخصوص می توان در را به خوبی قفل نمود .

میله های نشیمنگاه معمولاً از چوب سخت بوده و چنان قطور انتخاب می شوند که پنجه های مرغ عشق ها قادر به در برگرفتن آن باشند . احتمالاً پنجه های پرنده به خاطر تماس با این میله های صاف در ابتدا دچار ناراحتی خواهند شد . برای جلوگیری از این امر خصوصاً در آغاز کار، شاخه درختان معمولی مناسب می باشد. قطر شاخه ها بایستی به اندازه میله های قفس بوده ( قطر 2.5 تا 3 سانتی متر ) و برخی نقاط می توانند کمتر و یا بیشتر، قطور  باشند. شاخه ها را از درختان مختلف نظیر چنار ، گردو و آلبالو انتخاب می کنیم ( در مورد شاخه میوه متوجه باشید که مسموم نباشند ) . از به کار بردن ساقه های سمی خودداری شود . شاخه را بایستی شکسته و به جای میله ها ثابت نمود. در صورتیکه ساقه ای بلند تر از ارتفاع قفس بوده و از آن خارج شود ، محل مورد علاقه ای برای پرنده در خارج قفس خواهد بود. توجه داشته باشید که قرار دادن شاخه و محکم نمودن آن کاری برای یکبار نیست . پرنده به مرور ساقه ها را جویده و لذا بایستی شاخه های جدیدی را با قبلی تعویض نمایید . میله تاب را مشکل می توان تعویض نمود و نبایستی محل آن را تغییر داد . تاب مورد توجه ترین نشیمنگاه پرنده بوده و بدان علاقه وافر داشته و اغلب روی آن می خوابد . در صورتی که تعداد کافی شاخه درخت در دسترس پرنده برای جویدن موجود باشد ، صدمه کمتری به تاب وارد خواهد شد. اگر دو مرغ عشق را در قفسی قرار دهیم ، در مسئله تصاحب تاب می توان فهمید که کدام یک قدرت بیشتری دارد . در این صورت معقول آنست که تاب دیگری را که فرمی مشابه اولی دارد ،‌در فاصله کافی از آن قرار دهید ، به نحوی که هر دو به خوبی قادر به تاب خوردن باشند.

از خرید قفس های بسیار مدرن که مناسب مبلمان و رنگ آمیزی منزلتان بوده ولی مکان مساعدی برای مرغ عشق شما نباشد ، جدا ً خودداری ورزید . قفس های مد روز از جنس بامبو ، چوب های لوله ای و چوب های نرم برای مرغ عشق نامناسب است . علاقمندان می توانند با قدری صرف وقت خود قفس مناسبی برای پرنده شان بسازند.