جی پی اس در حشرات

مطالعات جدید محققان دانشگاه ماساچوست نشان می دهد شاخک پروانه ها با داشتن عملکردی مشابه سیستم جی پی اس نقشی حیاتی در یافتن مسیر درست طی مهاجرتهای زمستانی این حشرات به عهده دارند.

دانشمندان از گذشته در تلاش بوده اند چگونگی راهیابی میلیونها پروانه شهریار به مکزیک را در فصل زمستان و طی مهاجرت زمستانی دریابند. اکنون مطالعات جدید نشان می دهد کلید پاسخ سوالات دانشمندان در شاخکهای این حشرات نهفته است.
به گفته دانشمندان شاید یافتن مسیر جنوب برای انسانهایی که از ابزارهای مختلف مانند نقشه ها و جی پی اس برخوردارند کار سختی به شمار نیاید اما برای پروانه ها که تنها خورشید را برای مسیر یابی در اختیار دارند، به طور قطع امری پیچیده خواهد بود. زیرا خورشید از نظر زمینیان به صورت مداوم در حرکت است و این حشرات کوچک برای جلوگیری از گم کردن مسیر باید به صورت دائم خود را با این حرکت انطباق دهند.
پروانه های شهریار یا Monarch مانند دیگر جانداران در مغز خود از ساعتهای شبانه روزی برخوردارند که به آنها در شناسایی زمان کمک می کند و دانستن زمان و موقعیت خورشید به آنها در یافتن مسیر جنوب کمک خواهد کرد. اما مطالعات جدید نشان می دهد این پروانه ها از ساعت دومی نیز برخوردارند که بر اساس شاخکهای حساس به نور آنها کار می کند.
محققان دانشگاه ماساچوست دریافتند مسیر یابی در پروانه های شهریار با همکاری ساعتهای داخلی که در مغز و شاخکهای این پروانه ها قرار دارد امکان پذیر می شود. این کشف با رنگ آمیزی شاخک پروانه ها آشکار شد. پروانه هایی که شاخک آنها سیاه شده بود توانایی یافتن مسیر درست را از دست داده بودند این در حالی است که پروانه هایی که شاخکهای آنها به رنگ شفاف آغشته شده بود این توانایی خود را حفظ کرده و به راحتی مسیر خود را به سوی جنوب یافتند.
این آزمایش نه تنها نشان می دهد شاخک این حشرات به نور حساس است بلکه ثابت می کند حس بویایی هیچ تاثیری در مسیر یابی این حشرات به عهده ندارد. همچنین زمانی که پروانه ها با شاخکهای سیاه شده حتی با استفاده از چشمهای خود نتوانستند مسیر درست را تعیین کنند، دانشمندان نتیجه گرفتند شاخکها در مسیر یابی این حشرات نقشی حیاتی به عهده دارند.
  دانشمندان معتقدند این شاخکها در واقع نقش جی پی اس طبیعی را برای پروانه ها به عهده دارند که با استفاده از ساعت درونی با حرکت خورشید انطباق یافته و از سرگشتگی و گم شدن حشره جلوگیری می کند.